Aracılara Sıkı Denetim Geliyor: Üretici Desteklenecek, Fahiş Fiyat Son Bulacak

Sebze ve meyve fiyatlarında yaşanan fahiş artışa karşı hükümetten yeni bir hamle geliyor. Ticaret Bakanlığı'nın hazırladığı yasa taslağıyla, üreticiyi koruyan ve aracı maliyetlerini azaltan köklü düzenlemeler hayata geçiriliyor. Bu kapsamda, üretici birliklerine ücretsiz toptancı hali yeri tahsis edilecek; ürünü doğrudan üreticiden almayan marketlere ise 50 milyon TL’ye kadar para cezası kesilebilecek. Stokçuluk yapanlara 1 milyon TL, bozulmuş ürünü çöpe atanlara ise 200 bin TL ceza verilecek.

Toptancı Hallerinde Yeni Dönem

Hazırlanan yasa taslağı ile sebze ve meyve ticaretine dair kapsamlı değişiklikler planlanıyor. Toptancı hallerinin kurulmasına dair izinler artık belediyeler yerine Ticaret Bakanlığı tarafından verilecek. Bu sayede gerekli altyapıya sahip olmayan hallerin önüne geçilerek, daha modern ve verimli yapıların kurulması hedefleniyor. Üretici örgütlerine ise bu hallerde yer tahsisi ücretsiz yapılacak.

Hal kayıt sistemine bildirim zorunluluğu getirilerek, yalnızca satıştaki ürünler değil depoda bekleyen ürünler de kayıt altına alınacak. Böylece piyasa daha şeffaf hale getirilecek.

Vergi Avantajları ve Alım Zorunluluğu

Üretici birliklerine satılan tarımsal ürünlerden gelir vergisi kesilmeyecek. Bakanlık, bazı perakendecilere satacakları ürünlerin en fazla%20’sini üreticiden veya üretici birliklerinden doğrudan almalarını zorunlu kılabilecek. Bu düzenlemeyle üretici-tüketici fiyat farkının daraltılması amaçlanıyor.

Ayrıca üretici örgütlerinin, üyelerine ait ürünleri pazarlamak için aracı olmalarına imkân sağlanacak. Böylece ürünleri doğrudan satabilmeleri mümkün olacak. Aynı hal içerisinde komisyoncular arası ve tüccarlar arası mal satışı da yasaklanarak aracılık maliyetlerinin düşürülmesi sağlanacak.

Kayıt Dışılığa Sıkı Takip

Mal bedelinin ödenmesine ilişkin kurallar da netleştiriliyor. Komisyoncular, yasal kesintileri yaptıktan sonra 20 gün içinde, vadeli satışlarda ise 30 gün içinde ödeme yapmak zorunda olacak. Bu süre diğer alıcılar için de 30 gün olacak. Tüm ödemelerin banka üzerinden yapılması zorunluluğu getirilerek, kayıt dışı işlemlerle mücadele güçlendirilecek.

Belediye toptancı hallerindeki iş yerlerinde, kira sözleşmeleri yenilenirken sadece kiralama yöntemi kullanılacak ve yüksek ihale bedelleri nedeniyle artan maliyetlerin önüne geçilecek. Üretici örgütlerine kiralarda%75 indirim uygulanacak. Ancak, üç kez usulsüz işlem yapanların sözleşmeleri feshedilecek.

Teminat Kapsamı Genişliyor

Üreticinin zarara uğramasını önlemek amacıyla kullanılan teminat sistemi, artık hal dışında faaliyet gösteren tüccarları da kapsayacak. Ayrıca sadece üreticilerin değil diğer alacaklıların da bu teminatlardan faydalanması sağlanarak, ödeme güvenliği artırılacak.

Stokçuluğa ve Fiyat Manipülasyonuna Ağır Cezalar

Piyasayı manipüle eden, malları stoklayan ya da fiyatları yapay şekilde yükseltenlere uygulanan para cezası 1 milyon TL’ye çıkarılıyor. Mal bedellerinin zamanında ödenmemesi durumunda ise ödenmeyen tutarın%25’i kadar ceza kesilecek, bu ceza 20 bin TL’den az, 100 bin TL’den fazla olamayacak.

Ürünü Ziyan Edene Destek Yok

Bozulmuş ürünleri imha kurallarına aykırı şekilde çöpe atanlara 200 bin TL ceza verilecek. Ayrıca bu kişilere 3 yıl boyunca üretim desteği verilmeyecek. Ambalajlama, taşıma, depolama ve satışta standartlara uymayanlar da 36 bin TL ceza ile karşılaşacak.